Leren doe je zo! rekenen

Het handelingsmodel rekenen, automatiseren, memoriseren en herhaling in één animatiefilmpje uitgelegd

Hoe het animatiefimpje gaat

De leergierige Jill hoe zij in 7 stappen de som 3+4 heeft geleerd. Dit doet zij door de 4 stappen van het handelingsmodel in kindertaal uit te leggen waarna ze in stap 5 en 6 het verschil tussen automatiseren en memoriseren laat zien. Stap 7 gaat over het belang van herhaling.

Hoe het filmpje te gebruiken is

In de groep wil ik de animatie aan individuele leerlingen laten zien die ik meer inzicht wil geven in het leerproces van leren rekenen en waar zij zich in dat proces bevinden.
Uiteraard is het filmpje ook klassikaal in te zetten. Middels de volgende praatplaat kan er in gesprek worden gegaan over waar de leerlingen op hun leerpad zitten.

Hoe de scènes in elkaar zitten

In elke scène (stap) zie je Jill, over het algemeen, eerst aan de linkerkant van de kuil bij een rekenopdracht op een bord staan. In de kuil zie je Jill’s leerproces waarin ze, wanneer nodig, hulp krijgt van meester uil. Rechts van de kuil noemt Jill het antwoord op de som. Wanneer ze terug de kuil door gaat, zie je dat ze daadwerkelijk bouwt aan het figuurlijke pad in haar hersenen.

Hoe ik op het idee kwam

Na een inspirerende cursus Tafelmethode met stoplichtkaartjes door Esther Monfils zat ik in bad waar mijn gedachten de vrije loop kregen: visueel leren, bewegend leren, auditief leren. Hoe leer je rekenen het best? Google de Google de Google… (ja, ik zit met mobiel in bad). Wat is leren eigenlijk? Google de Google de Google… Hoe leer je rekenen? En hoe kun je dat laten zien aan een leerling? Google de Google de Google…
Ik kon er wel definities en theorieën over vinden, maar niet in klare kindertaal, dus bedacht ik dat ik er zelf een animatie over zou gaan maken.

Hoe ik het filmpje heb aangepakt

De eerste periode heb ik gewerkt aan het script. Hierin verwerkte ik onder andere wat ervaringen uit de praktijk.
In de klas merk ik bijvoorbeeld met regelmaat op dat sommige leerlingen tijd rekken bij het uitrekenen van een simpele som, terwijl ze zeggen dat ze het een makkelijke som vinden. Ik zie dan ook vaak dat er nog stiekem met de vingers wordt gerekend.
Ik merk ook op dat er leerlingen zijn die beweren dat ze sommen niet hoeven te oefenen, omdat ze ’t naar eigen zeggen toch al kunnen. Helaas klopt dat zelfinzicht vaker niet dan wel en zitten ze op het niveau van automatiseren en niet op memoriseren. Veel leerkrachten zeggen niet voor niets: “Als ik je wakker maak moet je in 1x het antwoord op de som kunnen noemen.” Leerlingen hebben vaak nog geen idee waar ze in hun leerproces zitten en zien nog niet het belang in van oefening en herhaling.
Daarnaast merk ik leerlingen op die te makkelijk denken over leren. Zo van: dat doe ik wel even. Die zien nog niet uit welke stappen goed leren bestaat. Daartegenover staan de leerlingen die juist snel afhaken tijdens het leren. Zij zien nog niet in dat leren eigenlijk uit kleine stappen bestaat, als je maar niet opgeeft.

Bovengenoemde heb ik dus een plek gegeven in het script, net als de volgende boodschappen die ik (in)direct wilde meegeven:

• Leren is het aanleggen van een pad in je hersenen.
• Rekenen leer je door alle fasen van het handelingsmodel door te lopen.
• Je moet meestal actief iets doe om te leren en te onthouden.

Terwijl ik met het script bezig was onderzocht ik welke animeerprogramma’s er waren. Ik vond zowel gratis programma’s als betaalde, programma’s met al bestaande figuren en zonder. Ik wilde me niet laten beperken, dus ik koos ervoor om alles zelf te ontwerpen in Adobe Illustrator en te animeren in Adobe AfterEffects.

Wie ik dankbaar ben

Het was een lange leerweg en diepe leerkuil om het filmpje te maken. Zonder de feedback van een paar directe collega’s, vrienden en familieleden was het niet zo geworden als het nu is.
Specifiek wil ik in ieder geval jullie heel erg bedanken: Jennifer Lagendijk, Sharen Griep, Pauline van Rooijen, Gabor Schilten en Neele Breevaart.